کشاورزی روز

عنوان پروژه : درخت زردآلو - Prunus armeniaca Rosaceae

نام گردآورنده : سعید طبق چی

سال 1392

منابع

برداشت آزاد از وب سایت های :

سایت پارسه گرد -  www.parsegard.com

سایت تبیان  www.tebyan.net

سایت تحلیلی خبری عصر ایران www.asriran.com

سایت ویکی پدیا www.fa.wikipedia.org

درخت زردآلو - Prunus armeniaca Rosaceae

مقدمه :

درخت زردآلو نام علمی   : Prunus armeniaca Rosaceae جزو درختان میوه ده می‌باشد. به نقل از برخی منابع بومی چین می‌باشد و گفته می‌شود هنوز هم به صورت وحشی در این مناطق می‌روید و درخت در اوائل قرن اول میلادی به آسیا و اروپا راه یافته ^، در برخی منابع دیگر نیز زادگاه اصلی این درخت را ارمنستان، ایران و مصر معرفی کرده اند . درخت زردآلو تا ارتفاع ۵ متر می‌رسد. این درخت دارای برگهای خزان کننده به شکل قلب نوک تیز و به رنگ سبز روشن مایل به زرد می‌باشد و جوانه های زردآلو نسبت به جوانه های سایر دانه‌دارها کوچکتر است٬ برگهای انتهایی نیز به رنگ قرمز دیده میشوند که یک مشخصه برای شناسایی این درخت است. شکوفه‌های زردآلو درشت٬ تک گله و دارای دنباله دراز هستند و به رنگ سفید متمایل به قرمز است٬ این درخت دارای گلهای مذکر و مونث است. میوه آن گوشتی و زرد رنگ ، با طعمی مطبوع و شیرین بوده و در اواسط تابستان می رسد و به همین دلیل به آن طلای تابستان نیز می‌گویند٬ لازم به ذکر است که میوه درخت زردآلو بیشتر روی شاخه های یک ساله قوی دیده می شود. هسته زردآلو صاف قهوه ای و بیضی شکل است. در داخل هسته مغز آن قرار درد که طعم آن گاهی شیرین و گاهی تلخ می باشد و دارای 40 درصد روغن ، مقداری پروتئین ، قند و ویتامینهای آ و ث و کبالتمی‌باشد .

انواع زردآلو :

زردآلو انواع متفاوتی دارد که از میان آنها به موارد زی میتوان اشاره نمود^.

زردآلو بادامی  /  زردآلو قیفی  /  زردآلو درشتی   /   زردآلو نخجوان   /   زردآلو شکر پاره

شرایط کاشت٬ نگهداری و تکثیر :

این درخت در هوای معتدل گرم بهتر از نقاط دیگر رشد می کند در نقاط سرد باید آن را در مقابل آفتاب کاشت. در زمینهای قابل نفوذ و گرم٬ بهتر از زمینهای رسی و مرطوب رشد کرده و محصول می‌دهد.درخت زردآلو در سال‌های اول رشد و بخصوص در فصل رشد به آبیاری فراوان نیاز دارند. لازم به توضیح است که آبیاری این گیاه به روش کرت بندی نباید صورت گیرد زیرا هم به ریشه‌ها اجازه تنفس داده نمی شود و هم از طریق تماس مستقیمی که طوقه با آب دارد درخت را بیمار می کند .

در باغ زردآلو٬ فاصله بین این درختان از یکدیگر ۶ تا ۷ متر منظور می گردد پایه های انتخابی برای زردآلو ، بادام و هلومی باشد ولی پایه زردآلو مناسبتر است.

تکثیر این گیاه به دو طریق انجام میپذیرد:

• از طریق کاشت مستقیم بذر
• از طریق پیوند زدن

که شیوه دوم محصول بهتری داده و رواج بیشتری دارد.

درخت زردآلو به زخم بسیار حساس است به طوری که در صورت ایجاد کوچکترین زخم٬ مورد حمله آفات قرار میگیرد. اگر چنانچه پوسته براحتی جدا شود یا اینکه تنه حالت پوکی داشته باشد درخت بیمار است .

تکثیرِ درختِ زردآلو :

درختِ زردآلو از هستۀ آن پرورش داده می‌شود، یعنی‌‌ همان شیئِ سنگ مانندی که در وسطِ میوۀ آن قرار دارد. ۳ تا ۴ سال نیز طول می‌کشد تا گیاه از مرحلۀ نهال بودن به درختی که بارِ میوه می‌دهد، انتقال یابد. مانندِ سایرِ درختانِ میوه مردم دوست ندارند که این مدتِ طولانی را منتظر بمانند؛ آن‌ها به گلخانه‌ها رفته و درخت هایِ جوانِ زردآلو را خریداری می‌کنند و در باغ یا باغچه‌شان می‌کارند. درختانِ کوچکی که در گلخانه‌ها موجودند، دو سال سن دارند. درختِ کوچکی که از گلخانه خریداری می‌کنید به دو سالِ دیگر زمان نیاز دارد تا اولینِ بارِ میوۀ خود را تولید کند. 

نکته مهم: میوه هایِ درختِ زردآلو بر رویِ چوبِ سالِ دوم رشد می‌کنند. این امر را در هنگامِ هرس کردنِ درخت، به خصوص در سال هایِ اولِ زندگی‌اش، مدِ نظر قرار دهید. 

آیا تصمیم دارید درختِ زردآلوتان را از هستۀ آن رشد دهید. در اینجا به شما آموزش می‌دهیم که چگونه این کار را انجام دهید: 

ابندا هستۀ زردآلو را به مدتِ ۲۴ ساعت در آب خیس کنید. هسته را در میانِ دستمال کاغذی‌های مرطوب، ماسۀ مرطوب و یا کودِ گیاهی مرطوب قرار داده و در ادامه آن را داخلِ یک کیسۀ پلاستیکی در بسته بیاندازید. سپس آن را حداقل به مدتِ ۱ ماه داخلِ یخچال قرار دهید. پس از یکماه هسته‌تان برایِ کاشت و پرورش در خاک آماده است. 

کاشتِ درخت‌های زردآلو :

منطقه‌ای را در باغ یا باغچۀ خود انتخاب کنید که در معرضِ نورِ کاملِ آفتاب قرار دارد. یک چالۀ عمیق در آن قسمت حفر کنید. در صورتِ امکان مقدار زیادی کودِ کمپوستِ اضافه نشده به آن بیافزایید. آن را به خوبی با خاکِ ساده مخلوط کنید. اگر نهالی که خریده‌اید در گلدان قرار دارد به آرامی گلدان را بشکنید تا بتوانید ریشه‌ها را خارج کنید؛ این کار را به گونه‌ای انجام دهید که به ریشه‌ها آسیبی وارد نشود. اگر ریشۀ نهال‌تان در پلاستیک است، پلاستیک را درآورید و ریشه‌ها را به آرامی از هم باز کرده و داخلِ گودالی که حفر کرده‌اید، قرار دهید. 

سپس داخلِ گودال را با خاک پُر کنید، تا سطحِ خاک به آن قسمت از از گیاه که قبلاً نیز در گلدان با خاک پوشانده شده بود برسد. در صورتِ نیاز می‌توانید خاکِ بیشتری اضافه کنید. 

چگونه درختِ زردآلو را پرورش دهیم : 

هنگامی که درختِ زردآلویتان را کاشتید، باید به سرعت رشد کند. توصیه می‌کنیم که نهال را در سالِ اولِ زندگی‌اش به یک تیرکِ قائمِ چوبی ببندید؛ زیرا باد هایِ شدید می‌توانند نهالتان را خم کنند و موجب شوند که تنۀ آن با زاویه و کج رشد کند. باد‌های بسیار شدید همچنین ممکن است موجبِ نوسان تاب خوردنِ نهال و آسیب دیدنِ ریشه هایِ آن شوند. 

به این گیاه در اواخرِ زمستان و اوایلِ پاییز و سپس در هنگامِ میوه دهی تقویت کننده بدهید. 

هر بهار قبل از باز شدنِ جوانه‌ها به درختتان، روغن هایِ غیر فعالِ مخصوصِ درختانِ میوه را اسپری کنبد؛ این کار بسیاری از آفات را از بین می‌برد. 

ما شدیداً توصیه می‌کنیم که برنامۀ اسپری کردن هم برایِ جلوگیری از آفات و هم برای بیماری‌های درخت صورت بگیرد. اگر از اسپری هایِ مخصوصِ آفات و یا بیماری‌ها استفاده می‌کنید، دستورالعمل هایِ نوشته شده بر رویِ برچسب را با دقت رعایت کنید. در هنگامِ سمپاشی و اسپری کردن نیز از لباس‌ها و ماسکِ محافظ استفاده کنید. 

میوه‌ها را قبل از اینکه کاملاً برسند از درخت جدا کنید. آن‌ها به محضِ چیدن نرم و رسیده می‌شوند. نگه داری و ذخیره سازی میوه‌ای که هنوز سفت است آسان‌تر است. میوه‌ها را در مکانی خنک و خشک و به دور از نورِ آفتاب ذخیره سازی کنید. 

هرس کردنِ درختِ زردآلو :

همانندِ همۀ گیاهان، هرس کردنِ درختانِ مستقر شده برایِ سلامتِ آن‌ها مفید است. این کار به محصول دهیِ بیشتر منجر می‌شود. درختِ زردآلو را سالانه در اواخرِ زمستان و یا اوایلِ بهار، قبل از اینکه رشدِ درخت در سالِ جدید آغاز شود، هرس کنید. 

ابتدا شاخه هایِ مرده و یا نا‌سالم را از درخت جدا کنید. مناطقی را که در آن رشدِ شاخه‌ها بسیار زیاد است را نیز هرس کنید. این کار به رسیدنِ نور خورشید و جریان یافتنِ هوا به کلِ قسمت هایِ درخت کمک کرده و به سلامت و رشدِ عمومیِ آن کمک می‌کند. شما همچنین می‌توانید شاخه‌ها را به منظورِ شکل دهی به درختتان هرس کنید. 

نکته: هنگامِ هرس کردن به یاد داشته باشید که میوه‌ها بر رویِ چوبِ سالِ دوم رشد می‌کنند. بنابراین در سال هایِ اولیۀ عمرِ درختتان آن را به صورتِ مختصر و سبک هرس کنید تا محصول دهیِ آن را به حداکثر برسانید.

کشورهای اصلی تولیدکننده زردآلو در سال ۲۰۰۸:

مواد مغذى موجود در زردآلو :

اين ميوه سرشار از ويتامين‌هاى A و C و آهن است. مواد مغذى موجود در زردآلو از چشم‌ها و قلب حفاظت مى‌کنند و فيبر موجود در آن عليه بيمارى‌ها مبارزه مى‌کند.

زردآلو منبع غنى بتاکاروتن (پيش ساز ويتامين A ) است. زردآلوهايى که رنگ نارنجى تيره دارند، حاوى بتاکاروتن بيش‌ترى هستند. مواد غذايى حاوى بتاکاروتن باعث کاهش خطر بروز بيمارى‌هاى قلبي، سکته، آب مرواريد و بعضى سرطان‌ها مى‌شوند.

مقادير بالاى بتاکاروتن و ليکوپن موجود در زردآلو باعث مى‌شود غذاى مفيدى براى حفظ سلامتى قلب باشد. اين دو ماده به عنوان آنتى‌اکسيدان، از اکسيداسيون LDL، کلسترول و بروز بيمارى قلبى جلوگيرى مى‌کنند.

بتاکاروتن در بدن، به ويتامين A تبديل مى‌شود. پس مى‌توان گفت زردآلو منبع غنى ويتامين A است که در حفظ بينايى چشم موثر است و به عنوان يک آنتى اکسيدان قوى جلوى تخريب سلول‌ها توسط راديکال‌هاى آزاد را مى‌گيرد.

زردآلومنبع‌غنى‌بتاکاروتن است.‌ لذا در تقويت بينايى چشم، جلوگيرى از بروز بيمارى‌هاى قلبى و آب مرواريد موثر است. راديکال‌هاى آزاد، عدسى چشم را تخريب مى‌کنند و باعث بروز آب مرواريد مى‌شوند يا اينکه ذخيره خونى چشم‌ها را از بين برده و باعث تخريب بافت چشم مى‌شوند. زردآلو حاوى فيبرهاى محلول در آب است. مطالعات نشان مى‌دهد مصرف فيبرهاى محلول باعث حفظ قند خون در مقدار طبيعى و کاهش کلسترول خون مى‌شود. فيبر موجود در زردآلو از بروز يبوست و بيمارى‌هاى روده‌اى جلوگيرى مى‌کند. برگه زردآلو سرشار از پتاسيم است. مصرف مواد غنى از پتاسيم باعث تنظيم فشارخون مى‌شود.

زردآلوى رسيده به علت دارا بودن ويتامين‌هاى گروه B براى درمان بيمارى‌هاى عصبى و روحي، بى خوابي، خستگى شديد، گيجي، فراموشى و... مفيد است. ميوه و هسته شيرين زردآلو به علت دارا بودن ويتامين C براى تقويت بدن، رفع اختلال در رشد کودکان و جلوگيرى از خونريزى لثه موثر است و به علت داشتن آهن در خون سازى موثر است.

ساير خواص درمانى زردآلو :

-تصفيه کننده خون است. عروق را باز مى‌کند و ملين است.

- بوى بد دهان را رفع مى‌کند. تب بر است. به علت داشتن کبالت براى کم خونى مفيد است.

- التهاب مفاصل را برطرف مى‌کند. ضد نرمى‌استخوان است. براى قليايى کردن بدن مفيد است.

- زردآلو به علت داشتن مقدارى اسيد سالسيليک، براى درد مفاصل و رماتيسم مفيد است.

- زردآلو، خنک و اشتها آور است.

- زردآلو، باعث رفع تشنگى و عطش مى‌شود.

- براى رفع يبوست و بواسير مفيد است.

- مصرف برگه زردآلو سبب هضم غذا مى‌شود و از يبوست جلوگيرى مى‌کند. براى مصرف برگه، ابتدا آن را با آب بشوييد. سپس آن را در آب خيس کنيد و بگذاريد يک شب بماند. سپس يک دانه ليموترش در آن بيندازيد و صبح ناشتا، برگه خيس خورده را همراه با آب آن ميل کنيد که براى رفع يبوست بسيار مفيد است.

- حرارت درونى بدن را پايين مى‌آورد.

- برگه زردآلو باعث هضم غذا مى‌شود.

تذکراتى در مورد مصرف زردآلو :

- از زياده روى در مصرف زردآلو خوددارى کنيد، زيرا مصرف زياد آن در هضم مواد غذايى ايجاد اختلال کرده و دچار اسهال مى‌شويد.

- افرادى که ناراحتى کبدى دارند، بايد از زياد خوردن زردآلو پرهيز کنند.
- هسته تلخ زردآلو مواد سمى‌به نام اسيد سيانيدريک و اسيد پروسيک دارد. لذا خوردن هسته تلخ زردآلو خطرناک است.

- مصرف زياد زردآلو باعث ايجاد لک‌هاى سفيد پوستى مى‌شود.

- زردآلو از نظر طب قديم ايران سرد و تر است، لذا براى سرد مزاجان مضر است.

- کسانى که دچار سوزش يا نفخ معده هستند، از مصرف زياد زردآلو پرهيز کنند.

- زردآلو به طور کلى ديرهضم و نفاخ است. بنابراين اشخاص مسن و کودکان بايد از خوردن زياد آن پرهيز کنند.

- زردآلو را هميشه قبل از غذا بخوريد و هسته‌اش را نيز همراه آن مصرف کنيد، زيرا هسته شيرين زردآلو ضد نفخ بوده و هضم آن را آسان مى‌سازد.

- اين ميوه را هنگام ناشتا وبا معده خالى نخوريد، زيرا سبب دل پيچه مى شود.

- زردآلوى کال و نرسيده ديرهضم و نفاخ است. همچنين ترشح اسيد معده را افزايش مى‌دهد و باعث ترش کردن معده مى‌شود.

- هرگز زردآلو‌‌ را‌ بعد از غذاهاى سنگين نخوريد.

- بعد از خوردن زردآلو آب سرد ننوشيد يا با آب سرد استحمام نکنيد، زيرا باعث ايجاد گاز و نفخ در معده مى‌شود.

- اگر بعد از خوردن زردآلو دچار سنگينى و نفخ معده شديد، فورا مقدارى زيره را دم کرده و ميل نماييد يا مقدارى عرق زيرها عرق نعنا بخوريد.

خواص درمانی هسته و برگ زردآلو :

هسته زردآلو از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک ، و برگ و گل آن سرد و خشک است .

• هسته زردآلو تقویت کننده قوای جنسی است.

• اگر چند قطره از روغن هسته را در گوش بچکانید ، صداهای گوش را از بین برده و سنگینی گوش را درمان می کند.

• روغن هسته برای نرم کردن پوست مفید است .

• روغن هسته اگر تلخ باشد ، کرم معده و روده را از بین می برد.

• روغن تلخ هسته ورم مقعد را از بین برده و سنگ مثانه را خرد می کند.

• دم کرده برگ زردآلو برای قطع اسهال مفید است .

• برای تسکین درد گوش ، چند قطره از دم کرده برگ زردآلو را در گوش بچکانید .

از زردآلو میتوان برگه ، كمپوت و نكتار زردآلو تهیه كرد.

منابع استفاده شده در مقاله به ترتیب حروف الفبا :

 1-   سایت پارسه گرد -    :  www.parsegard.com

تکثیرِ درختِ زردآلو  /   کاشتِ درخت‌های زردآلو   /   چگونه درختِ زردآلو را پرورش دهیم؟  /   هرس کردنِ درختِ زردآلو

2-  سایت تبیان  www.tebyan.net :

خواص درمانی هسته و برگ زردآلو

3-   سایت تحلیلی خبری عصر ایران www.asriran.com :

مواد مغذى موجود در زردآلو /  ساير خواص درمانى زردآلو  /  تذکراتى در مورد مصرف زردآلو  / خواص درمانى هسته و برگ زردآلو

4-  سایت ویکی پدیا www.fa.wikipedia.org :

مقدمه    /  شرایط کاشت٬ نگهداری و تکثیر   /   انواع زردآلو  /    کشورهای اصلی تولیدکننده زردآلو در سال ۲۰۰۸